"Rodzice jako pierwsi nauczyciele swoich dzieci ponoszą szczególną odpowiedzialność za ich edukację, zaś edukacja szkolna ma wspierać domową, nie ją zastępować." frag. Statutu Europejskiego Stowarzyszenia Rodziców
Pedagogizacja rodziców - zadaniem współczesnej szkoły.
Według encyklopedii pedagogicznej "pedagogizacja rodziców jest to działalność zmierzająca do stałego wzbogacania posiadanej przez rodziców potocznej wiedzy pedagogicznej o elementy naukowej wiedzy o wychowaniu dzieci i młodzieży, dostarczanie rodzicom wiadomości o celach, zadaniach, treściach, metodach, środkach i uwarunkowaniu procesu wychowania zachodzącego w rodzinie, szkole, zakładzie wychowawczym, w różnych organizacjach ze szczególnym położeniem nacisku na uzupełnienie ich wiedzy o wychowaniu ich dzieci w rodzinie". Dzięki pedagogizacji zatem, rodzice wzbogacają swoją wiedzę poprzez przyswajanie wybranych zagadnień z pedagogiki.
Jednym z zadań wpisanych do programu działalności wychowawczej szkoły jest pedagogizacja rodziców. Dokument Ministerstwa Oświaty i Wychowania formułując zadania dotyczące współpracy rodziny i szkoły postuluje między innymi "upowszechnianie wśród rodziców kultury pedagogicznej w zależności od konkretnej sytuacji wychowawczej każdego środowiska, rzeczywistych potrzeb i zainteresowań rodziców, zwłaszcza młodych."
Toteż rola nauczycieli w podnoszeniu kultury pedagogicznej ma fundamentalne znaczenie dla usprawnienia wychowawczej działalności rodziny i jej ogólnego właściwego funkcjonowania. Wychowywanie dzieci to dziedzina, do której większość rodziców nie jest dobrze przygotowana. Brakuje im elementarnej wiedzy na temat procesu wychowania i trudno jest im dostrzec związek trudności dziecka z niewłaściwą sytuacją rodzinną. Nie zawsze też znają w dostatecznym stopniu swoje dziecko, jego zainteresowania, potrzeby, problemy, przeżycia czy kontakty ze środowiskiem poza rodzinnym. Znanym ogólnie zjawiskiem socjologicznym jest niewystarczający i mało efektywny wychowawczo kontakt pokolenia współczesnych rodziców z ich dorastającymi dziećmi. Dlatego też niezbędna jest pedagogizacja rodziców - jej zadaniem jest spowodowanie, aby rodzice kierowali się w wychowaniu przede wszystkim wiedzą i umiejętnościami pedagogicznymi a nie intuicją i tradycją. Powinni być świadomi własnej roli rodzicielskiej, znać potrzeby dziecka, stawiać jasne cele wychowawcze, umiejętne nagradzać i karać, interesować się sprawami dziecka i w prawidłowy sposób okazywać uczucia.
Podstawowym elementem kultury pedagogicznej jest świadomość wychowawcza rodziców. Brak takiej świadomości oznacza, że rodzice nie zdają sobie w pełni sprawy ze swej roli wychowawczej i zrzucają odpowiedzialność za rozwój i wychowanie na inne instytucje: szkołę, państwo, kościół,organizacje młodzieżowe, które mogą tylko wspierać, natomiast nie mogą zastąpić rodziny. Modyfikowanie działań rodziców, ukazywanie właściwej drogi w pracy z dzieckiem, ułatwia wzajemne porozumienie między rodzicem a nauczycielem , pozwala wypracować wspólny kierunek oddziaływań wychowawczych . Brak wspólnej płaszczyzny wychowawczej, wspólnie przekazywanych zasad i wartości wprowadza chaos w życiu młodego człowieka. Ani dom rodzinny ani szkoła nie wywiążą się z postawionych im zadań wychowawczych bez ścisłej, szczerej i mądrej współpracy. Doświadczenia wykazują, że im lepszy kontakt między rodzicami i nauczycielami, tym lepiej układa się ich współpraca wychowawcza. Niestety kontakty te zwykle ograniczają się do oficjalnych zebrań i wywiadówek, które w większości przypadków - mają charakter informacyjny. Rodzice niechętnie przychodzą na takie spotkania i przejawiają bierną postawę wobec propozycji współpracy ze szkołą . Zebrania te traktują jako przykry obowiązek i stratę czasu .Należy przełamać dotychczasowe stereotypy i zacząć postrzegać rodziców jako sojuszników i partnerów w wychowaniu młodzieży. Szkoła ma być miejscem, w którym rodzic znajdzie kompetentne wsparcie dla swoich działań wobec dziecka, toteż niezbędne jest przygotowanie różnych form systematycznej pedagogizacji rodziców.
Pedagogizacja rodziców powinna być prowadzona w sposób nowoczesny i atrakcyjny. Poruszana problematyka powinna uwzględniać problemy wychowawcze występujące w danym środowisku szkolnym. Rodziców powinien pedagogizować nie tylko pedagog, ale także nauczyciel wychowawca, który ma najczęstszy kontakt z rodzicami i powinien im służyć pomocą w rozwiązywaniu problemów dydaktyczno-wychowawczych. Pedagogizację należy rozumieć nie jako przekazywanie wiedzy, ale jako okazję do wymiany informacji o dziecku i wspólnego poszukiwania rozwiązań problemów wychowawczych.
Rodziców należy umiejętnie zachęcać do korzystania z różnych oferowanych im form pedagogizacji, które powinny stać się stałym elementem życia szkolnego. Zamiast ciągle zarzucać rodzicom złą wolę i lekceważenie obowiązków, warto poświęcić uwagę przyczynom, dlaczego tak się dzieje i próbować temu zaradzić.
Program Pedagogizacji Rodziców "Wychowujmy razem" napisano w oparciu o doświadczenia z wcześniejszych lat praktyki wychowawczej a bezpośrednim materiałem, na bazie którego powstał były propozycje tematyczne samych rodziców, wskazane w przeprowadzonej ankiecie.
(...)
mgr Justyna Hałgas |